ඡායාරූපයේ අයිතිය වඳුරාට ද ? මිනිසාට ද ?

 
ඉන්දුනිසියාවේ දූපතක් වන සුලවෙසි හි කලු මැකෝ වඳුරන්ගේ ඡායාරූප ගනිමින් සිටි ඩේවිඩ් ස්ලේටර් නම් බ්‍රිතාන්‍ය ඡායාරූප ශිල්පියාට අපූරු සිදුවීමකට මුහුණ දෙන්නට සිදුවිය. කළු වඳුරන්ට ඔහුගේ කැමරාව නිරීක්ෂණය කිරීමට වුවමනා වී තිබිණි. ඉතා අන්තරාදායක කලහකාරී සත්ත්ව කොට්ඨාශයක් ලෙස හඳුන්වන මේ කළු වඳුරෝ ඩේවිඩ්ගේ කැමරාව උදුරාගත්හ. කැමරාව ගත් වඳුරන් එය ඒ මේ අත හරවා බලද්දී එහි කැමරාව ක්‍රියාත්මක විය. පළමුව ඒ ශබ්දයට බිය වූ වඳුරෝ පසුව ඒ ක්‍රියාව නැවත නැවතත් කළහ.
කෙසේ හෝ කැමරාව වඳුරන්ගෙන් බේරාගත් ඩේවිඩ් කැමරාවේ සටහන් වූ ඡායාරූප පරීක්ෂාකිරීමේ දී දුටුවේ වඳුරන් විසින් ගත් ඡායාරූප බොහොමයක් අපහැදිලි හා අඳුරු ඡායාරූප වුව ද ඒ අතර ඉතා ඉස්තරම් රූප ද තිබෙන බවයි. මේ සිද්ධිය වූයේ 2011 වර්ෂයේ දී ය.
මේ ඡායාරූප පසුගිය කාලයේ ලෝකය පුරා ප්‍රචාරය වන්නට විය. ඩේවිඩ් ස්ලේටර්ගේ අවසරයකින් තොරව ඒවා ප්‍රචාරය කිරිම සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඇමරිකානු සමාගමක්වන විකිමීඩියා වෙබ් අඩවියට එරෙහි ව නීතිමය පියවර ගනිමින් සිටියි. ඒ තම අවසරයකින් තොරව ඒ ඡායාරූප වෙබ් අඩවියේ පළකිරීම වරදක් බව ඩේවිඩ් පවසයි.
මෙම සමාගමෙන් ඩේවිඩ් තමාගේ ඡායාරූප අයින් කරන ලෙස නැවත නැවතත් ඉල්ලීම් කළත් ඔවුන් ඡායාරූප දිගට ම පළකරමින් සිටියි. ඒවායේ මුල් පිටපත් නොමිළේ බාගත කරගැනීමට ද හැකිවන පරිදි සකස් කර තිබේ. ඔවුන් පවසන්නේ මේ ඡායාරූපවල අයිතියක් ඩේවිඩ් හට නොමැති බවයි. එම වෙබ් අඩවියේ මෙසේ ද සඳහන් කර ඇත.
‘‘ මෙම දත්ත ගොනුව පොදු විෂයකට අයත් වේ. එසේ වන්නේ මෙය සත්ත්වයකුගේ ක්‍රියාවක් බැවිනි. මෙහි පිටපත් අයිතිය කිසිම මිනිසකුට ලැබෙන්නේ නැත.“
මේ සම්බන්ධයෙන් ඩේවිඩ් විකිපීඩියා සමාගමට එරෙහිව ඩොලර් 30,000ක වන්දියක් ඉල්ලා නඩු පැවරීමට යයි.
‘‘වඳුරා අතින් මේ ඡායාරූප ගැණුනත් ඒ සියල්ල පිටුපස සිටි පුද්ගලයා මමයි. සියළු දුෂ්කරතා හා අන්තරායයන් මැද මෙම කාර්යයට මැදිවුනේත් මමයි. විකිපීඩියාට මෙම ඡායාරූප පළ කිරිමට හේ ඒවා මහජනයාට නොමිලයේ දීමට කිසිම අයිතියක් නැත. “ යැයි ඩේවිඩ් කියයි.


lankadeepa